Om volwaardig en naar vermogen mee te doen in de samenleving hebben mensen een mobiliteitsbehoefte. Mobiliteit vraagt dat je je kunt verplaatsen. Veilig, met (enige) snelheid, betrouwbaar en betaalbaar. Mensen verplaatsen zich doorgaans op eigen kracht. Zelfstandig, samen met anderen of met steun van mensen uit hun omgeving. Lopend, fietsend, per auto, bus of anderszins. Een grote groep kwetsbare mensen is deels, of helemaal niet, in staat om op eigen kracht te voorzien in hun mobiliteitsbehoefte.
Als maatschappij moeten we zoeken naar een mobiliteitsoplossing die past bij de flexibiliteit en eigen kracht van mensen. Als uitgangspunt voor een passende oplossing hanteren wij bijgaand figuur.
Wij gaan ervan uit dat mensen de mobiliteitsbehoefte zoveel mogelijk op basis van eigen kracht kunnen oplossen. Voor een steeds grotere groep mensen – nu nog afhankelijk van doelgroepenvervoer – wordt het mogelijk om gebruik te maken van het reguliere openbaar vervoer. Met behulp van een maatje of een app leren zij zelfstandig te reizen.
Lukt dat niet, dan wordt gekeken naar de mogelijkheden van het sociaal netwerk, oplossingen in de samenleving en algemene voorzieningen. Een oplossing vanuit de samenleving is bijvoorbeeld het inzetten van vrijwilligers in het vervoer.
Idealiter zijn deze uitgangspunten dan ook besproken en aan de orde geweest, voordat maatwerk wordt ingezet. Er kan ook worden gekeken naar een combinatie van oplossingen of activiteiten, horend bij meerdere treden van de piramide.
Innovaties om het vervoer slimmer te organiseren
Voor de groep die afhankelijk blijft van het doelgroepenvervoer, zien wij diverse mogelijkheden om het vervoer slimmer te organiseren. Belangrijk hierbij is dat de kwaliteit van het vervoer behouden blijft of zelfs vergroot wordt.
- Verschillende vormen van doelgroepenvervoer (Wmo-vervoer, leerlingenvervoer, Wsw-vervoer, etc.) zijn vaak apart georganiseerd. Nu gemeenten verantwoordelijk zijn voor het organiseren van een groot deel van het vervoer, ontstaan mogelijkheden om verschillende vormen van doelgroepenvervoer slim te combineren. Uiteraard rekening houdend met de verschillen tussen de doelgroepen en de (on)mogelijkheid om iedereen gecombineerd te vervoeren.
- Daarnaast wordt het vervoer vaak op kleine schaal georganiseerd. Over de gemeentegrenzen heen, kan doelmatiger en slimmer worden gepland. Dit voorkomt dat bussen vol heenrijden en leeg terugrijden.
- Door verschuiving van aanvangs- en sluitingstijden van bijvoorbeeld dagbestedings-locaties of sociale werkplaatsen is het mogelijk om bijvoorbeeld eerst leerlingenvervoer en vervolgens Wmo-vervoer met hetzelfde voertuig uit te voeren.